کشت و کار سیر
سیر گیاهی است علفی و دائمی که ساقه آن تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر نیز می‌رسد. قسمت زیر زمینی آن متورم و مرکب از ۵ تا ۱۲ قطعه و محصور در غشاهای نازک و ظریف برنگ
خاکستری مایل به سفید می‌باشد. برگهای آن باریک و نواری شکل به رنگ سبز تیره و گل‌های آن کوچک و صورتی رنگ که به صورت یک چتر در انتهای ساقه ظاهر میشود.
بنا بر سوالات زیاد همراهانمون در مورد کشت و کار سیر بر این شدیم تا مقاله ای در این باب تقدیم عزیزانمون کنیم.
شرایط آب و هوایی کشت و کار سیر:
سیر گیاهی است که به نور کافی و دمای مناسب احتیاج دارد و گیاهی ست که برای تشکیل غده و رشد کافی به ۱۵ ساعت نور لازم دارد.در مرحله اولیه سیر رشد رویشی
دارد(درمواقعی که طول روز کوتاهه)و به محض آنکه بوته شروع به تولید سیرچه و غده کرد(در زمانیکه طول روز بلندتره)رشد رویشی متوقف میشه
نکته: سیر در ابتدای فصل دمای خنک و در زمان رسیدگی هوای گرم نیاز دارد
سیر باید در خاک های حاصلخیز و مرغوب کشت شود که رطوبت آن زیاد نباشد.
بهترین زمان برای کشت و کار سیر:
کشت و کار سیر با شروع سرما انجام می شود. کشت سیر در زمان گرما و بهار باعث کوچک شدن بوته های سیر می شود و چون با فرا رسیدن فصل سرما جوانه می زند باعث
سرمازدگی آن می شود و محصول شما را از بین خواهد برد.برای برداشت محصول زودرس باید سیر را در اواخر پاییز کاشت و اگر آن را زودتر بکاریم ممکن است پیش از زمستان
جوانه بزند و یخ نابودش می کند.
خاک مناسب برای کشت و کار سیر
سیر در هر نوع خاک از خاکهای شنی لومی تا خاکهای رسی سنگین و همچنین، خاکهای هوموسی قابل کشت می باشد و از خاکهای زهکشی استفاده کنید. خاک رسی برای
کشت و کار سیر مناسب نیستند، زیرا یا غده خوب در آنها تشکیل نمی شود ویا پیاز بدست آمده، بدشکل میشه. مگراینکه این خاکها به وسیله کود دامی پوسیده سبک شوند.
برای تهیه بستر کاشت باید ابتدا زمین را متناسب با نوع آن با استفاده از شخم، دیسک و ماله کاملاً نرم و مسطح کرد و در مناطق خشک نسبت به نوع آبیاری که پشته بندی یا
کرت بندی است آن را آماده نمود. قبل از کاشت، خاک زمین باید خوب شخم زده شود تا خاک نرمی بدست آید.
بهترین روش کشت و کار سیر:
روش کشت و کار سیر بسیار مهم است برای کاشت این محصول دو روش کرتی و جوی پشته استفاده می شود و بهترین روش کاشت سیر روش جوی پشته است که سیرچه را
از پیاز جدا می کنند(از سیرچه های متوسط برای کاشت استفاده نمایید).
فاصلۀ خطوط کشت در حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر و به فاصله هر سیرچه از یکدیگر ۱۰-۷ و عمق مناسب برای کاشت سیر۵-۳ سانتیمر باید باشد.سیرچه ها را به شکلی که نوک آن
بالا و انتهای آن به سمت پایین باشد در زمین قرار دهید. مقدار مصرف سیرچه در یکصد متر مربع حدود ۱۵ سیر در نظر می گیرد یا به عبارتی دیگر هر ۳ کیلو سیر برای ۱۰ متر مربع
زمین کافی است.
هشت نکته ی کاربردی جهت کشت و کار سیر :
۱- توجه داشته باشید که هر قدر منطقه سردتر باشد باید سیرها را در عمق بیشتری بکارید.
۲- هرچقدر فاصله ی بین ردیف های کاشته شده بیشتر باشد باعث جذب بیشتر نور خورشید می شود.
۳- یک روش کشت و کار سیر به روش دستی است با این روش سیرچه هاا به خوبی در زمین قرار می گیرند و هوایی اطراف آن را نمی گیرد.
۴- سیرچه ها باید پوسته ی کمی داشته باشند.
۵- از سیرچه های سالم استفاده نمایید تا محصول شما دچار بیماری نشود.
۶- در فصل زمستان به سیرچه های یخ زده توجه نمایید تا محصولتان دچار آفت نشود.
۷- تا هنگام کاشت سیرچه ها را از هم جدا نکنید تا رطوبت خود را از دست ندهند و خشک نشوند.
۸- سیرچه هایی را که ریز یا دارای گوشت نرم هستند برای کاشت استفاده نکنید.
بذر مناسب برای کشت و کار سیر:
استفاده از بذر مناسب در افزایش کیفیت محصول خیلی مهمه. برای کاشت بذر، کشاورزان بخشی از محصول سیر خود را برای سال آینده نگهداری می کنند وباید بدانید که در
انتخاب بذر اندازه ی بزرگ بذر ملاکی برای داشتن محصولی خوب و مرغوب نمی باشد و باید از سیرچه های متوسط استفاده کرد
بزرگترین سیرچه ها را برای فروش و متوسط آن را برای بذر سال آینده استفاده کنید
مواردی که در انتخاب پیاز سیرچه رعایت می شود:
۱- اگر پیاز سیر را در زمستان خریداری می کنید باید دقت نمود پیاز یخ زده نباشد. راه تشخیص وقتی پیاز را لمس می کنید قسمتی از آن نرم شده است.
۲- از سیرچه های ریز و تا حدودی سبک و از پیازچه هایی که گوشت نرم یا قسمتی از آن کنده یا جوانه سبز آن قابل مشاهده می باشد، از کاشت آنها خودداری کنید.
۳- تا موقع کاشت نباید سیرچه ها از هم جدا شوند، زیرا رطوبت از بین می رود و موجب پوک شدن آن می شود
نکات مهم درباره ابیاری سیر:
سیر گیاهی است که به رطوبت کافی احتیاج دارد. نوع خاک در میزان آبیاری این محصول مهم است. توجه کنید اگر خاک سبک باشد آب کمتری احتیاح دارد و اگر خاک سنگین باشد
باید میزان آبیاری را افزایش داد و تا یک ماه قبل از برداشت محصول آبیاری را ادامه داد.
بهترین کود برای سیر و بهترین زمان مصرف:
سیر گیاهی است که به خاک حاصلخیز احتیاج دارد و به همین منظور استفاده از کودها دارای اهمیت است. برای خاک های رسی از کودهای دامی استفاده نمایید سیر به کود
دامی زیاد احتیاج دارد(میزان مصرف کود حیوانی سیر دو برابر سایر سبزیجات است) و برای خاک های شنی از کودهای شیمیایی استفاده کنید.به طور کلی می توان میزان کود
مصرفی برای هر هکتار مزرعه سیر را به شرح زیر بیان کرد:
کود فسفر : صدوبیست تا دویست کیلوگرم
کو ازته: شصت تا هشتاد کیلوگرم
کود پتاس: صد کیلوگرم
کود دهی بعد از کاشت صورت می گیرد و در فصل بهار به جای کود گیاهی از کمپوست استفاده می شود
نشانه های برداشت سیر:
موقع برداشت سیر زمانی است که قسمتهای هوایی آن شروع به زرد و قهوه ای شدن می کنند.برداشت سیر نیاید خیلی به طول بیانجامد و در هنگام برداشت محصول با چنگال
بیل زن مراقب باشید تا به سیر ها آسیب نزنید.
توجه کنید اگر مصرف از برداشت تازه خوری باشد نیاز به قطع برگهای سیر نیست ولی اگر مصرف خشک کردن و نگهداری در انبار باشد بعد از خارج کردن سیر برگها از
۳-۱ سانتیمتر بالای غده قطع می کنیم، غده ها به مدت ۱ الی ۲ هفته در مقابل آفتاب در مزرعه قرار می دهیم تا رطوبت به حداقل برسد، این کار قدرت انبارداری سیر را افزایش
می دهد.پس از آن سیرهای سالم را در درجه حرارت صفر درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی بسیار پایین و تهویه مناسب می توان آنها را برای مدتی انبار کرد.
روشهای کنترل کرم سیر:
۱- استفاده از تله های نوری و فرمونی جهت شکار حشرات کامل
۲- رعایت بیش از ۵۰۰ متر فاصله بین مزارع سیر مجاور هم : این حشره قدرت پرواز کمی دارد و رعایت فاصله از گسترش آن جلو گیری می کند
۳- اجرای تناوب زراعی به واسطه دامنه میزبانی محدود
۴- برداشت زود هنگام و جلو گیری از تخم ریزی ماده ها روی بوته های سیر
۵- ممانعت از کپه کردن سیر های برداشت شده در مزرعه زیرا حشرات ماده فرصت تخم گذاری پیدا می کنند .
۶- کندن و سوزاندن بقایای گیاهی
۷- کشت ارقام زود رس
کنترل شیمیایی
با توجه به اینکه عمده خسارت آفت در انبار صورت می گیرد از جهت مبارزه در انبارها از سموم تدخینی کم خطر استفاده میشود
منبع: فردین